مقایسه کابل مسی با آلومینیومی
در این مقاله مقایسه کابل مسی با آلومینیومی را انجام میدیم. سیم و کابل از مهمترین و پرکاربردترین تجهیزات الکتریکی هستند. کابلها با استفاده از مواد اولیه مختلفی تولید میشوند؛ تفاوت در مواد اولیه، منجر به تفاوت در ویژگیهای ساختاری و کاربردهای این محصولات میشود. در این مقاله قصد داریم پرکاربردترین انواع کابلها یعنی کابل مسی و کابل آلومینیومی را بررسی و با یکدیگر مقایسه کنیم.
کابل مسی چیست؟
سیم مسی با نام انگلیسی copper wire یکی از پرکاربردترین سیمهای برق است. فلز مس از گذشته، یکی از گزینههای اصلی برای ساخت هادی سیم و کابل برق بوده است؛ چراکه هم از نظر الکتریکی نیازها را برآورده میکند و هم به لحاظ اقتصادی مقرونبهصرفه است. با این حال، با گذشت زمان و افزایش قیمت مس و وجود محدودیتها در استخراج این فلز از منابع معدنی، تولیدکنندگان متوجه فلزات دیگری نیز برای استفاده در سیم و کابل شدند که از جمله آنها میتوان به آلومینیوم اشاره کرد.
کابل آلومینیوم چیست؟
همانگونه که بیان شد، انتخاب دیگر تولیدکنندگان سیم و کابل، آلومینیوم است؛ فلزی با ویژگیهای منحصربهفرد که میتواند عملکردی نزدیک به هادی مسی را ارائه دهد. آلومینیوم مقاومت الکتریکی بیشتری نسبت به مس دارد؛ اما قیمت آن تقریبا یکسوم قیمت فلز مس است. همین مسئله باعث محبوبیت بیشازپیش کابلهای آلومینیوم شد؛ به طوری که امروزه بخش قابل توجهی از سیم و کابلهای موجود در بازار با استفاده از این فلز تولید میشوند. از آلومینیوم فقط در کابلهای قدرت و یا به صورت خود نگهدار یا فاصلهدار میتوان استفاده کرد و تاکنون مجوزی برای کاربرد آن در تولید کابل افشان ساختمانی صادر نشده است. هر یک از این سیمهای مسی و آلومینیومی مزایا و معایبی دارند که در ادامه آنها را بررسی میکنیم.
معایب و مزایای کابل مسی
قیمت مس بسیار گرانتر از آلومینیوم است؛ به همین دلیل، در بسیاری از پروژهها کابلهای آلومینیومی به نمونههای مسی ترجیح داده میشوند. از طرفی، قیمت مس در بازار نوسانات شدیدی دارد؛ در حالی که قیمتگذاری در بازار آلومینیوم روند باثباتتری را دنبال میکند. در حال حاضر افزایش بیسابقه قیمت مس، اهمیت هادیهای جایگزین از جمله آلومینیوم را دوچندان کرده است. با تمام این اوصاف، به دلیل خصوصیات منحصربهفرد مس، این فلز هنوز انتخاب اول برای تولید هادی سیم و کابل است. در اینجا به برخی از مهمترین این مزایا اشاره میکنیم.
مزایای کابل مسی
- ضد اکسیداسیون
- مقاوم در برابر خوردگی
- انعطافپذیری بالا
- اتلاف انرژی کم به دلیل مقاومت پایین
- استحکام و طول عمر بالا
- ظرفیت بار زیاد
معایب کابل مسی
- قیمت نسبتا بالا
- وزن بالا
معایب و مزایای کابل آلومینیومی
در حال حاضر آلیاژهای به کار رفته در هادیهای آلومینیومی خواص فیزیکی بهبودیافتهای دارند و مشکلات هادیهای آلومینیومی قبلی در آنها برطرف شده است. از جمله مزیتهای هادیهای آلومینیومی میتوان به هدایت یکنواخت الکتریکی و وزن کم آنها اشاره کرد. ویژگیهای فیزیکی این کابلها موجب شده است که نصب این نوع کابل در پروژههای ساختمانسازی آسانتر شود؛ در چنین پروژههایی خمش و شکلدهی کابل در محیطهای باریک اهمیت بالایی دارد.
مزایای کابل آلومینیومی
- قیمت نسبتا پایین
- نصب نسبتا آسان
- وزن کم
- هدایت الکتریکی یکنواخت
معایب کابل آلومینیومی
- رسانایی نسبتا پایین
- طول عمر نسبتا کم
- اکسیده شدن
- انعطافپذیری کم
ویژگیهای یک هادی خوب
زمانی که میخواهیم از یک ماده رسانا برای هدایت جریان الکتریسیته در کابل برق استفاده کنیم، باید به چند نکته توجه داشته باشیم. موضوع نخست، میزان مقاومت الکتریکی فلز مورد نظر است؛ هر چه این مقاومت کمتر باشد، آن فلز گزینه مناسبتری برای بهکارگیری به عنوان هادی است. موضوع مهم دیگر، مسئله اقتصادی است. به عنوان مثال، نقره فلزی است که از نظر هدایت الکتریکی بهتر از مس عمل میکند؛ اما میبینیم که بهجز در برخی کاربردهای خاص، از این فلز برای تولید سیم و کابل استفاده نمیشود. علت این امر مشخص است؛ قطعا هیچ کاربری، نقره را با این قیمت بالا برای دفن زیر خاک یا بهکارگیری در خطوط هوایی استفاده نمیکند. علاوه بر اینها، طبیعتا مواردی چون رسانایی بالا و مقاومت مکانیکی مطلوب نیز از ویژگیهای مهم یک هادی خوب هستند.
مقاومت ویژه مس و آلومینیوم
زمانی که صحبت از مقاومت بالاتر آلومینیوم مطرح میشود، شاید تصور کنیم که استفاده از چنین کابلی موجب افت ولتاژ یا افزایش دمای کابل در حین فعالیت خواهد شد. چنین احتمالی تنها در صورتی وجود خواهد داشت که محصول مورد نظر طبق استاندارهای موجود تولید نشده باشد. در هنگام تولید یک کابل بایستی ضمن توجه به ظرفیت آمپر و افت ولتاژ و با توجه به فلز مورد استفاده، سایز مناسب کابل مشخص شود. این موضوع ثابت شده است که برای یک توان ثابت، سطح مقطع کابل آلومینیومی باید بیشتر از نمونه مسی باشد. به طور کلی باید گفت که اگر فرایند تولید کابلهای مسی و آلومینیومی و هر نوع کابل دیگر به صورت اصولی و با رعایت استانداردها انجام شده باشد، احتمال اختلال در عملکرد محصول بسیار پایین خواهد بود. کابل نامرغوب چه آلومینیومی باشد و چه مسی، به علت استفاده از مواد اولیه غیراستاندارد یا فرایند تولید غیراصولی، عملکرد مطلوبی نخواهد داشت.
کدامیک رسانایی بیشتری دارد؟
فلز مس از نظر الکتریکی بهترین انتخاب است و ایدهآلترین ماده هادی برای توزیع و انتقال انرژی الکتریکی به حساب میآید. هادیهای مسی، قابلیت هدایت الکتریکی بالایی دارند و خواص فیزیکی و مکانیکی آنها برای بهکارگیری در کابلها فوق العاده است. رسانایی مس بسیار بیشتر از آلومینیوم است. در هادیهای مسی به دلیل هدایت الکتریکی بهتر و ضریب رسانایی بیشتر به خاطر مقاومت الکتریکی کم، مصرف انرژی توسط هادی پایین خواهد بود.
تفاوتهای کابل آلومینیومی و مسی
برای تشخیص کابل آلومینیومی و مسی از یکدیگر میتوانید به چند ویژگی مهم کابلها توجه کنید. اول اینکه این دو فلز رنگی متفاوت دارند؛ بنابراین با نگاهی به رشته درون کابل میتوانید نوع آن را تشخیص دهید. عمر هر دو کابل تقریبا یکسان است و این موضوع که کابل مسی چندین برابر کابل آلومینیومی عمر میکند، باور غلطی است. در واقع در شرایط عادی، یک کابل مسی باکیفیت، ۳۰ سال و یک کابل آلومینیومی ۲۰ سال عمر میکند؛ طبیعتا برای کابلهای نامرغوب و در شرایط سخت کاری، این اعداد کمتر خواهند بود. تفاوت دیگر به وزن این کابلها مربوط است. اگر دو کابل مسی و آلومینیومی با طول یکسان را باهم مقایسه کنیم، وزن سیم مسی بیشتر خواهد بود. همچنین شاخصهای الاستیک مس حدود 1.7 تا 1.8 برابر بیشتر از آلومینیوم است. در پایان اینکه ظرفیت بار کابل مسی ۳۰ درصد بالاتر از کابل آلومینیومی است.
کابل مسی | کابل آلومینیومی | |
رنگ | مسیرنگ | نقرهای |
رسانایی | بالا | پایین |
وزن | سنگین | سبک |
مقاومت حرارتی | بالا | پایین |
قیمت | بالا | کم |
استحکام | زیاد | کم |
کشسانی | زیاد | کم |
مصرف انرژی | کم | زیاد |
روشهای تعویض سیمکشی ساختمانها
زمانی که میخواهند بخشی از سیمکشی ساختمان را تعویض کنند بسته به اینکه در کجا استفاده شده است مثلاً در کابینت آشپزخانه یا …، به منظور جلوگیری از گرم شدن بیشازحد و برای ترکیب سیمکشی مسی و آلومینیومی یا ترکیب سیمهای ساختهشده با فلزات مختلف از روشهای اتصال مانند گیرههای ویژه یا پدهای اتصال استفاده میکنند. این طراحی سطح ایمنی بالایی را فراهم میکند و مانع از بروز خطرات احتمالی میشود؛ با این حال این روشها معایب مخصوص به خود را دارند؛ نیاز به تستهای دورهای و بلوک ترمینال، از جمله این معایب هستند.
کابل آلومینیومی و مسی را از کجا بخریم؟
امروزه شرکتهای متعددی به تولید سیم و کابل مسی و آلومینیومی میپردازند. شرکت سیم و کابل آرین ابهر یکی از بزرگترین تولیدکنندگان انواع کابل و سیم در کشور است. نمایندگی فروش کابل آرین، عامل فروش محصولات این شرکت در سراسر کشور است. برای خرید انواع کابل آلومینیومی و مسی میتوانید به نمایندگیهای ما مراجعه نمایید و انواع سیم و کابل را با کیفیت بالا و قیمت مناسب خریداری کنید. همچنین میتوانید به صورت اینترنتی نیز اقدام به خرید نمایید.
متشکرم